Erkekte makattan kan gelmesi, tıbbi olarak melena veya hematokezya olarak tanımlanmaktadır. Kan taze ve bordo renkliyse hemoatokezya, siyahsa melena olarak tanımlanır. Makat kanaması uzun süre azar azar olursa ya da aniden çok miktarda görülürse hasta kansızlığa maruz kalabilir. Beraberinde bitkinlik, halsizlik ve nefes darlığı yaşayabilir. 65 yaş üzeri erkeklerde şiddetli makat kanaması görülürse hastaların %10-20'sinde hayati risk oluşabilir. 30 yaş altında görülen makat kanamaları bağırsak polipleri, iltihabi bağırsak hastalığı ve mectel divertiküliden kaynaklanabilir. 30-60 yaş aralığında bağırsak kanseri, iltihabi bağırsak hastalığı ve bağırsak divertiküliden, 60 yaş üzeri erkeklerde arterio venöz malformasyonlar, bağırsak kanseri ve bağırsak divertiküli en yaygın nedenlerdir.
Erkekte makattan kan gelmesi neden olur?
- Basur
- Bağırsak divertiküler bağırsak hastalığı
- Bağırsak polipleri
- Bağırsak kanseri
- Anjiodisplazi
- Makat çatlağı
- Makat fistülü
- Enfeksiyonlu kolit
- İskemik kolit
- Damar hastalıkları
Basura bağlı makat kanamaları: 50 yaş altı erkeklerde makattan kan gelme nedeni genelde basurlar olarak tespit edilir. Basur yanlış tuvalet alışkanlıkları, devamlı kabız olma, ıkınma, nedeniyle oluşur.
Bağırsak divertüker hastalığına bağlı makat kanamaları: Hastanın genel sağlık durumunu bozmayan makat kanamalarının %30-50'sini oluşturur. Divertiküler hastalığında kanama çok nadir görülür. %70 oranında hastada şiddetli kanama olmaz ve hastaların %25'inde kanama tekrarlayabilir. Divertiküler hastalığı %75 oranında kalın bağırsağın sol tarafında oluşur. Kanama sorunu %50-90 kalın bağırsağın sağ yarısında oluşan divertikülerden kaynaklanır. Aspirin tarzı kan sulandırıcı ilaç kullanımı kanama olasılığını arttırır.
Bağırsak poliplerine bağlı makat kanamaları: Kalın bağırsak polipleri ve kanserleri erkeklerde makattan kan gelmesine sebep olabilir. Polipler cerrahiyle alınmışsa hastaların %1'inde cerrahi sonrası makat kanaması görülebilir.
Bağırsak kanserine bağlı makat kanamaları: 50 yaşını aşmış hastaların %10'unda makat kanamasının nedeni bağırsak kanaması olabilir. Kan rengi parlak kırmızı olur. Dışkıda kan, bağırsak alışkanlıklarında farklılık, uzun süren kabızlık, ishal gibi belirtiler yaşanabilir.
Anjiodisplaziye bağlı makat kanamaları: Bölgede ufak damar bozukluklarından kaynaklanan kanama türüdür. Hastanın genel sağlık durumunu bozmayacak boyutta kanama yaşanır. Sindirim sisteminde en fazla görülen damar problemidir. Hastalık tedavi edilmediğinde büyük oranla tekrarlar. Tedavide damarın yakılması oldukça etkilidir.
Makat çatlağına bağlı makat kanaması: Tıbbi olarak anal fissür olarak tanımlanan makat çatlağı kanamaya ve bölgede kaşıntıya yol açan ufak bir yırtık olarak tanımlanır.
Makat fistülüne bağlı gelişen makat kanaması: Makat fistülleri makat derisi ve bağırsak arasında bulunan tünel şeklinde bir geçiş olarak tanımlanır. Makat fistüllerine bağlı olarak makat kanaması görülme olasılığı vardır.
Enfeksiyonlu kolite bağlı makat kanamaları: Dizanteri, salmonella, escherichia coli bakterileri kalın bağırsakta iltihap ve beraberinde kanamaya yol açabilir. Aniden kanlı ishal, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ateş, baş ağrısı ve yorgunluk gibi belirtilere yol açar.
İskemik kolite bağlı makat kanamaları: İleri yaş erkeklerde kalın bağırsağın tamamında meydana gelebilir. Fakat daha çok makata yakın olan kalın bağırsağın sol tarafında bulunan damarlarda tıkanıklık nedeniyle yaşanır. Bu bölümde gelişen kanamalar iskemik kolit kanamaları olarak tanımlanır. Tansiyon düşüklüğü, karın ağrısı, kanlı ishal gibi belirtiler gösterir. Hastalık kendiliğinden geçse de tedavi edilmediğinde tekrarlama olasılığı yüksektir.
Damar hastalıklarına bağlı makat kanamaları: Bölgede bulunan damarlarda oluşan bozukluklar çok sık olmasa da kanamaya yol açabilir.
Erkekte makattan kan gelmesi tanı ve tedavisi nasıl yapılır?
Makat kanamasına maruz kalan çoğu hasta bu konu hakkında doktora başvurmaya çekinir. Bu gibi durumlarda tanı ve tedavi için geç kalınabilir. Tanı ve tedavi için makatta kan görülmüşse mutlaka doktora başvurulmalı ve altta yatan nedene yönelik tedavi başlatılmalıdır.
Doktor hastayı detaylı şekilde muayene ederek gerekli araştırmaları yapar. Kolonoskopi, sintigrafi, anjiografi, bilgisayarlı tomografi gibi araştırma yöntemleri kullanılarak tanı koyulabilir.
Şiddetli gelişen kanamalarda kanamayı durdurmak amacıyla vazopressin verilebilir ve kanamayı durdurmak için anjiografiyle pıhtı oluşturan cisimler kullanılarak kanama durdurulabilir. Bazı hastalarda ise alınan önlemlere rağmen kanama durdurulamamışsa ameliyat seçeneği ön plana çıkabilir.
