Makat sarkması, oluşan makat sıkıntıları arasında önemli bir yer tutar. Bu duruma rektum sarkması da denir. Kalın bağırsağın son kısmı rektum olarak adlandırılırken; makat veya anüs isimleri de kullanılır. Değişik nedenlerle dışarıya doğru bağırsağın çıkması makat sarkması olarak değerlendirilir. Bu oluşumda kalın bağırsağın 15 santimetrelik son kısmının kendi içinde doğru döndüğü bir durumdur. Rektal prolapsus adıyla da bilinen bu durum, erkeklerden daha çok kadınlarda görülür. Bu hastalığın ıkınmaya bağlı olarak dışarıya çıktığı, içeri giren ve sürekli dışarıda kalan çeşitleri bulunmaktadır. Basurla karıştırılan bu hastalık farklıdır. Bu hastalıkta bağırsağın iç kısımları dışarı çıkar; basur hastalığında ise makata çok yakın kısımda ve etrafında küçük memecikler oluşur. Makat sarkması bazı olumsuz hastalıklara sebebiyet verebilir. Bu sebeple fark edildiği zaman vakit kaybedilmeden tedavi edilmesi gerekir. Geç kalınan tedaviler olumsuz sonuçlara yol açabilir.

Bu oluşumun meydana gelmesinin başlıca nedeni uzun süreli ıkınma problemidir. Ayrıca, kadınlarda görülen bu hastalığın genellikle doğum sonrasında ortaya çıktığı belirtilir. Doğum esnasında zor geçen süreçte kadının zorlaması sonucunda makat bölgesinde yırtılma meydana gelmesiyle beraber bağırsağın iç kısmında dışarı çıkmalar gözlenir. Ayrıca ilerleyen yaşa bağlı olarak dışkı tutamama, makat kaslarında görülen zayıflık sebebiyle bu bölgede bulunan bağırsağın dışarı çıkması gözlenir. Bununla beraber, kaslarda yırtık sebebiyle sarkma meydana gelebilir. Hastalarda gözlenen pelvik taban problemi de bağırsak sarkması sebepleri arasında yer alır. Bu hastalığın oluşmasında omurilik yaralanmalarının da yer aldığı belirtilir. Bazı durumlarda ise hastalığın tespitinde ailevi yatkınlık yani genlerle alakalı problemler sebebiyle bağırsaklarda dışarı çıkma olduğu gözlenmiştir.

Hastalığın belirtileri dışkılama alışkanlığında ortaya çıkar. Dışkılama kasları zayıfladığı için makat bölgesinden dışkı ve sümüksü madde gelmesi bu hastalığın ilk belirtisidir. İlerleyen dönemlerde kalın bağırsağın son kısmı kendi üzerinden dışarı çıkmaya başlar. Bu durum sürekli rektum sarkması sonucunda yırtık, yaralanma, akıntı gibi sık sık gözlenen problemlere sebep olur. Yani bu hastalığın belirtileri dışkılama esnasında kasların zayıf olması sonucu dışkı çıkarma kontrol edilemez hale gelirken; bunun sonucunda da bağırsağın dışarı çıktığı gözlenir.

Bu sarkma meydana geldiğinde gerekli tedavi yapılmalıdır. Bunun için cerrahi girişimlerde bulunarak Laparoskopi ile karın veya makat içerisinden işlem yapılarak, bu hastalığın giderilmesi sağlanır. Ameliyat sonrasında dışkı tutma kasının eski güçüne kavuşması için belirli bir süre geçmesi gerekir. Ameliyat işleminden sonra hastanın yediği yiyeceklere dikkat etmesi, tuvalet alışkanlıklarını değiştirmesi gerekir. Tuvalete girdiği zaman ıkınmaması, kendisini zorlamaması iyileşme sürecinde oldukça önemlidir. Bu sebeple lifli yiyeceklerin tüketilmesi ve bol bol sulu gıdalarla beslenmesi tavsiye edilir. Kabızlık halinde bu hastalığın tekrarlaması kaçınılmazdır.